Mια συζήτηση με το Δημήτρη Kοτσιεκκά για το βιβλίο του Aπό πού είσαι;

Dec 9, 2019 by Ioanna Alexandrou

Στις 13 Δεκεμβρίου 2019 στις 19:00, παρουσιάζεται στη Δημοσιογραφική Εστία το βιβλίο του Δημήτρη Κοτσιεκκά, Από πού είσαι;

 

Πρόκειται για ένα βιβλίο που κινείται διεπιστημονικά ανάμεσα στην ιστορία και την λογοτεχνία και πραγματεύεται τα βιώματα των εγκλωβισμένων της Καρπασίας, συνδυάζοντας την ιστορική  και τη λογοτεχνική γραφή.

 

Tο βιβλίο ασχολείται με το ζήτημα των εγκλωβισμένων ως κοινωνικό φαινόμενο σε μια προσπάθεια να μελετήσει την κοινωνία, τα άτομα, τις ομάδες, τις τάξεις, τις κοινωνικές αλλαγές και γενικά κάθε κοινωνικό φαινόμενο.

Ο Δημήτρης Κοτσιεκκάς κατάγεται από το Ριζοκάρπασο και ανήκει στην κοινότητα των Ελληνοκύπριων “εγκλωβισμένων” που παρέμειναν στον τόπο τους μετά τα γεγονότα του 1974. Είναι απόφοιτος της Νομικής σχολής του Πανεπιστημίου Κύπρου με παράλληλες σπουδές στις Πολιτικές Επιστήμες και μεταπτυχιακό τίτλο στις Διεθνείς Σχέσεις. Μετά από την πρώτη επαφή που είχε ως φοιτητής με τις πραγματικότητες του Κυπριακού Προβλήματος, τα ερευνητικά του ενδιαφέροντα ταυτίστηκαν με τη μελέτη της πορείας των “εγκλωβισμένων” υπό το πρίσμα της θεωρίας της καθημερινής διπλωματίας, της μεταβατικης Δικαιοσύνης καθώς και των Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων.

 

Πείτε μας λίγα λόγια για το βιβλίο σας;

Το βιβλίο χωρίζεται σε τρία μέρη. Στο πρώτο μέρος ο αναγνώστης θα βρει την περιγραφή της πορείας των εγκλωβισμένων, επεξηγώντας τα βασικά σημεία που αφορούν στην παραμονή και στις συνθήκες διαβίωσής τους 45 και πλέον χρόνια στα κατεχόμενα. Στο δεύτερο μέρος υπάρχουν κάποιες επιλεγμένες ιστορίες από τη ζωή των εγκλωβισμένων που παρουσιάζουν την ανθρώπινη πτυχή και όλα όσα μπορεί να συναντήσει κάποιος που έζησε ως εγκλωβισμένος. Και στο τέλος υπάρχουν κάποια λογοτεχνικά κείμενα, τα οποία αφήνουν στον αναγνώστη τα συναισθήματα που συνάντησα, τόσο ως εγκλωβισμένος αλλά και μέσα από τις αφηγήσεις άλλων. Αυτός ο συνδυασμός θεωρώ ότι μπορεί να δώσει ξεκάθαρη εικόνα και, σε κάθε περίπτωση, μια γεύση από το κεφάλαιο της ιστορίας που ονομάζονται «εγκλωβισμένοι».

 

Kατά τη συγγραφη του βιβλίου νιώσατε ανησυχία μήπως προκληθούν προστριβές με το κατοχικό καθεστώς;

Το βιβλίο επιδιώκει να δώσει στον αναγνώστη την εικόνα για την ζωή των εγκλωβισμένων. Εφόσον γίνεται αναφορά σε πτυχές της ζωής κάποιων ανθρώπων που ζουν σε συνθήκες διαφορετικές, λόγω των οποίων υπάρχει μεγάλη ανάγκη για διασφάλιση της ανωνυμίας τους, αποφάσισα να δοθεί η εικόνα των εγκλωβισμένων μέσα από τη συγγραφή κειμένων που να μην φανερώνουν την ταυτότητα του προσώπου από το οποίο εμπνεύστηκα το κείμενο. Άρα, μετέφερα το συναίσθημα του εγκλωβισμένου μέσα από τα κείμενα, με την βοήθεια και τον δικών μου βιωμάτων προσπαθώντας να μην θίξω καταστάσεις που μπορούσαν να αποβούν ζημιογόνες τόσο για εμένα και την οικογένεια μου αλλά και των ανθρώπων που αποτέλεσαν την πηγή έπνευσες για κάποιες ιστορίες του βιβλίου. Αφιερώσαμε πολλές ώρες  με τη Μαρία Σταθοπούλου που επιμελήθηκε των κειμένων του βιβλίου καθώς, τα κείμενα που και ο τρόπος που γράφτηκαν έπρεπε να περνούν του νόημα χωρίς να προκαλούν.

Στο βιβλίο καταπιάνεται με το ταυτοτικό διαχωρισμό από τους συνομήλικούς σας. H ταυτοτική ιδιαιτερότητά του εγκλωβισμένου, καθόρισε τον χαρακτήρα αλλά και την καθημερινότητά σας;

Δεν μπορεί να ειπωθεί τίποτα με ασφάλεια. Η ταυτότητα δεν αφορά μόνο τον εθνικό προσδιορισμό αλλά και την χάραξη μιας ξεκάθαρης πορείας προς μια κατεύθυνση. Μέχρι σήμερα η δρόμοι μας είναι κλειστεί. Η διέξοδοί που μας δίνονται δεν μας δίνουν απαντήσεις. Στο πρόσφατο παρελθόν λόγω αυτής ακριβώς η ταμπελοποίηση με είχε οδηγήσει στο να λάβω κάποιες λάθος αποφάσεις η οποίες στη τελική ήταν αποτέλεσμα της πίεσης να δείξω στους γύρω μου ότι αξίζω να είμαι ένας από αυτούς. Πράγμα που εκ των υστέρων και με ωριμότητα πλέον αντιλαμβάνομαι ότι δεν χρειαζόταν.

 

Το βιβλίο σας καταγράφει με λογοτεχνικό τρόπο τις εμπειρίες τριών γενιών εγκλωβισμένων.Ποιες αλλαγές παρατηρείτεμε το πέρασμα του χρόνου;

Οι αλλαγές αφορούν κυρίως στον τρόπο με τον οποίον αντιλαμβάνονται το αίσθημα του ανήκειν. Το αίσθημα εμπλουτίζεται από την αντιμετώπιση που οι εγκλωβισμένοι είχαν από τους εμπλεκόμενους στο κυπριακό πρόβλημα. Έλληνες – χριστιανοί από μια άλλη εποχή που έμειναν ξεχασμένοι να «φυλάνε Θερμοπύλες». Οι αλλαγές δεν έχουν να κάνουν τόσο με τους εγκλωβισμένους οι οποίοι σε πολλές περιπτώσεις χωρίς δικαίωμα επιλογής ακολουθούν την πορεία των πραγμάτων. Η αλλαγές αφορούν κυρίως την αντιμετώπιση που δέχονται από τους βασικούς παίχτες του κυπριακού προβλήματος. Αυτή η αντιμετώπιση διαγράφει την πορεία που αναμένεται οι εγκλωβισμένοι να ακολουθήσουν, πιστοί στο ρόλο που τους ανατέθηκε.

Τι είναι αυτό που κάνει το βιβλίο σας ξεχωριστό κατά τη γνώμη σας;

Το βιβλίο αυτό πέραν όσον έχω αναφέρει, παρουσιάζει ενδιαφέρον τόσο για τα κείμενα που το αποτελούν όσο και για το τρόπο που έχει γραφτεί. Το βιβλίο αν και έχει γραφτεί από κάποιο ο οποίος είναι εγκλωβισμένος και θα ανέμενε κανείς να μπορεί να πει την ιστορία και τη θέση του ξεκάθαρα. Απεναντίας λογοκρίνεται επί σκοπού για να περάσει στον αναγνώστη την δυσκολία που έχουμε οι εγκλωβισμένοι να πούμε την «ιστορία μας» στο ευρύ κοινό. Ο τρόπος που έχουν γραφτεί τα κείμενα παρουσιάζουν ενδιαφέρον τόσο για το περιεχόμενο τους όσο και για την επεξεργασία που έχουν δεχτεί για να μην «θίξουν» καταστάσεις.

 

Πως είναι η ζωή στο Ριζοκάρπασο για ένα νέο παιδί της ηλικίας σας;

 

Η ζωή στο Ριζοκάρπασο ειδικά πριν την διάνοιξη των οδοφραγμάτων ήταν γεμάτη περιορισμούς και δυσκολίες. Σταδιακά βελτιώθηκε όμως διευκολύνοντας μεν την ζωή και την διαβίωση μας από την μια μειώνοντας την βαρύτητα της λέξης εγκλωβισμένοι από την άλλη. Καθώς ο κόσμος πλέον θεωρεί ότι αφού δεν υπάρχει ο περιορισμός στην διακίνηση δεν υπάρχουν εγκλωβισμένοι. Αυτό που πρέπει να κρατήσει κάποιος που ενδιαφέρεται να μάθει για τους εγκλωβισμένους είναι ότι η λέξη εγκλωβισμένος δεν αφορά μόνο τον περιορισμό στην διακίνηση αλλά και τις παραβιάσεις των ΑΔ μας τόσα χρόνια ακόμα και σήμερα.

Αφομοιωθήκατε τελικά σε μια ταυτότητα ή ακόμη και σήμερα έχετε τα ίδια αισθήματα;

 

Δεν μπορεί να ειπωθεί τίποτα με ασφάλεια. Η ταυτότητα δεν αφορά μόνο τον εθνικό προσδιορισμό αλλά και την χάραξη μιας ξεκάθαρης πορείας προς μια κατεύθυνση. Μέχρι σήμερα η δρόμοι μας είναι κλειστεί. Η διέξοδοί που μας δίνονται δεν μας δίνουν απαντήσεις.

Ποιο είναι το σημαντικότερο πράγμα που αποκομίσατε από τη συγγραφή του βιβλίου σας;

 

Το βιβλίο και η πορεία προς την συγγραφή του με βοήθησε να μάθω πτυχές της ζωής μου ως εγκλωβισμένος που δεν τις ήξερα μέχρι σήμερα. Παράλληλα, οι ιστορίες πόνου ανθρώπων τους οποίους καθημερινά συναντούσα στο Ριζοκάρπασο, χαμογελαστούς, και δεν μπορούσα να φανταστώ σε καμιά περίπτωση ότι είχαν τόσα να πουν. Και έτσι το βασικό πράγμα που κέρδισα από αυτό το βιβλίο έχει δύο όψεις. Πρώτον ο κάθε άνθρωπος έχει μια ιστορία να πει, και δεύτερον, άκου αυτή την ιστορία και προσπάθησε να βρεις το νόημα πίσω από αυτήν.