150 ΧΡΟΝΙΑ ΙΕΡΑΣ ΜΟΝΗΣ ΑΠΟΣΤΟΥΛΟΥ ΑΝΔΡΕΑ

Jan 12, 2018 by Ioanna Alexandrou

 

Το Μοναστήρι του Αποστόλου Ανδρέα γιορτάζει στις 30 Νοεμβρίου, μέρα κατά την οποία τελείται η πανήγυρης του ναού όμως επειδή κατά την περίοδο αυτή τα παλιά χρόνια οι καιρικές συνθήκες δεν επέτρεπαν την μαζική έλευση πιστών καθιερώθηκε η 15^η Αυγούστου μέρα που εγκαινιάστηκε ο ναός το 1867 ως δεύτερη μέρα εορτασμού.

Ο παλαιός ναός οικοδομήθηκε την περίοδο της Φραγκοκρατίας τον 15^ο αι., είναι γοτθικού ρυθμού και βρίσκεται τριάμισι μέτρα από το ιερό του καινούργιου ναού, διατηρεί τις πετρόκτιστες σκάλες του μέχρι σήμερα, έχει τετράγωνο σχήμα και η κεντρική του είσοδος βρίσκεται στην νότια πλευρά του ναού και είναι πετρόκτιστη και αψιδόσχημη.

Ο νέος ναός είναι μονόκλιτος με καμαρόσχημη οροφή ενισχυμένη με έξι κτιστές ζώνες, χρονολογείται γύρω στο 19^ο αιώνα, χάρη στην επιγραφή που υπάρχει στο ναό και καταγράφει την μέρα των εγκαινίων του,15 Αυγούστου 1867.  Το εικονοστάσιο του καινούργιου ναού, είναι επιβλητικό ξυλόγλυπτο και επίχρυσο.

Η λαϊκή παράδοση φέρει τον Απόστολο Ανδρέα να έχει περάσει από τη περιοχή, τον 1^ο  αι.  μ.Χ. Εκεί ο Απόστολος δημιούργησε μια πηγή στο βράχο από όπου άρχισε να αναβλύζει άφθονο νερό το οποίο τρέχει μέχρι σήμερα το γνωστό άγιασμα.

Μαρτυρίες για την ύπαρξη ναού τους περασμένους αιώνες:

1103 μ.Χ. Πρώτη μαρτυρία για την ονομασία του λιμενίσκου που βρίσκεται κοντά στο μοναστήρι, από τον Αγγλοσάξονα προσκυνητή Seawolf, το αποκαλεί «λιμανάκι του Αποστόλου Ανδρέα».

1191 μ.Χ. ο Άγγλος ιερωμένος Benedict of Peterborough, αναφέρει ότι συνελήφθη από το Ριχάρδο το Λεοντόκαρδο σε πολύ καλά οχυρωμένο μοναστήρι, που ονομαζόταν «Ακρωτήριον του Αποστόλου Ανδρέα».

1465 Το ακρωτήρι είναι καταγεγραμμένο σε παλαιούς χάρτες της Κύπρου, ως ακρωτήρι του Αγίου Ανδρέα “Capo de Sando Andrea”, το ίδιο και η εκκλησία επονομαζόμενη ως Άγιος Ανδρέας (“Sando Andrea”).

1738, ο Άγγλος περιηγητής Richard Pococke,γράφει, «φθάσαμε στο ανατολικότερο σημείο του νησιού, που ονομαζόταν από τους παλαιούς Βοός Ουρά. Σήμερα ονομάζεται ακρωτήρι του Αποστόλου Ανδρέα εξαιτίας μοναστηριού σε βράχο στο όνομα του Αποστόλου Ανδρέα, στο οποίο κατοικούν 2-3 μοναχοί».

 

Η Μονή Αποστόλου Ανδρέα διοικείται από τη Διαχειριστική επιτροπή με βάση το άρθρο 92 του Καταστατικού της Εκκλησίας της Κύπρου από το 1925, το άρθρο αυτό επικυρώθηκε το 1927.

Η Μονή λειτουργεί χάρη στον οικονόμο της παπά Ζαχαρία Γεωργίου , τους ψάλτες Ζαχαρία Παπαζαχαρία και στο προσωπικό της Μονής  Μαρούλλα Παπαζαχαρία και  Λευτέρη Κοτσιεκκά οι οποίοι συμβάλλουν στη ομαλή λειτουργία της Μονής.

Ιδρυτής του ναού παπά Ιωάννης Νικόλα Διάκου (1827 – 1909)

Ο παπά Ιωάννης Νικόλα Διάκου από το Ριζοκάρπασον θεωρείται ο ιδρυτής και πρώτος οικονόμος του ναού. Ο παπά Ιωάννης άρχισε την ανέγερση του νέου ναού το 1855, με χρήματα που είχε συγκεντρώσει από ζητείες –εράνους, στις περιοδείες του είχε πάντα μαζί του μια παλαιά εικόνα του Αγίου.

Άλλοι γνωστοί Οικονόμοι εκτός από τον παπά Ιωάννη ήταν οι:

Χριστόφορος Κυκκώτης 1910-1915, Ιωσήφ 1916-1926,  Παγκράτιος 1926-1927, Κλεόπας 1931, Φώτιος Μαχαιριώτης 1931-1934, Χρύσανθος Μακρυγιάννης 1935-1937, Νικόλας Σανταμάς 1942-1947, Λεόντιος Ιακωβίδης 1948-1962, Κλεόπας Κουρουζίδης 1962, Ζαχαρίας Γεωργίου 1962 μέχρι σήμερα.

Μετά την τουρκική εισβολή του 1974 επιτράπηκε για πρώτη φορά στους εγκλωβισμένους Ριζοκαρπασίτες να επισκεφθούν το μοναστήρι και να εκκλησιαστούν στο ναό, στις 30 Νοεμβρίου 1978.

Ο παπά Ζαχαρίας Γεωργίου, διακονεί με ζήλο, αυταπάρνηση και ευλάβεια κάτω από τις αντίξοες συνθήκες της Τουρκικής Εισβολής όλες τις λειτουργίες και στέκει ακούραστος στυλοβάτης στο πλάι των εγκλωβισμένων αλλά και των εκκλησιών μας αφού φροντίζει να μην λείψει το λάδι από τα καντήλια του Αποστόλου Ανδρέα αλλά και των υπόλοιπων κατεχόμενων εκκλησιών του Ριζοκαρπάσου, τις οποίες επιμελείται και λειτουργεί μόνος του τα τελευταία 44 χρόνια.

Ο παπα-Ζαχαρίας, γεννήθηκε στην Αγία Τριάδα είναι έγγαμος και με την πρεσβυτέρα Μαρούλα Χαζτησωτήρη και έχουν τρία παιδιά.  Χειροτονήθηκε Διάκονος για τους ναούς του Ριζοκαρπάσου από το χωροεπίσκοπο Τριμιθούντος Γεώργιο Παυλίδη τον Ιούνιο του1962 και εφημέριος από τον ίδιο το 1965

Από τα πρώτα χρόνια της χειροτονίας του υπηρετούσε στο ναό του Αποστόλου Ανδρέα μαζί με τους υπόλοιπους ιερείς της Κοινότητας.  Χειροθετήθηκε ως Οικονόμος από τον Αρχιεπίσκοπο Χρυσόστομο Α΄, το 1999.