ΤΟΠΙΚΟΙ ΑΓΙΟΙ & ΕΚΚΛΗΣΙΕΣ
Eορτή Aποστόλου Aνδρέα
Η Ιερά Μονή Αποστόλου Αντρέα είναι κτισμένη στο ομώνυμο ακρωτήρι της Κύπρου και βρίσκεται στη χερσόνησο της Καρπασίας.
Θεωρείται ως ένα από τα πιο γνωστά μοναστήρια του νησιού, αφού είναι η δεύτερη προσκηνυματική επιλογή όλων των κυπρίων. Ο Ναός προσέλκυε ετησίως χιλιάδες προσκυνητές, ιδιαίτερα στις 30 Νοεμβρίου και 15 Αυγούστου μέρα κατά την οποία η Μονή γιορτάζει.
Σύμφωνα με την παράδοση, ο Απόστολος Αντρέας έφτασε στη Κύπρο για να διδάξει το λόγο του Κυρίου, τέλειωσε το κήρυγμα του και κάθισε σε μια πέτρα, εκεί στο ακρωτήρι, περιμένοντας να περάσει κάποιο καράβι για να τον πάρει μαζί του.
Όταν εμφανίστηκε ένα καράβι. Ο Αντρέας παρακάλεσε τον καπετάνιο να τον πάρει μαζί του. Ο καπετάνιος αποκρίθηκε πως θα τον έπαιρνε ως την Πάτρα που πήγαινε.
Τους είχε τελειώσει το νερό τότε ο καπετάνιος ρώτησε τον `Άγιο αν γνώριζε κάποια πηγή εκεί κοντά. Ο Απόστολος Αντρέας τότε του είπε πως υπήρχε μια πηγή με τρεχούμενο νερό δίπλα στο βράχο που καθότανε.
Οι ναύτες κοίταξαν παντού αλλά δεν βρήκαν νερό. Ο καπετάνιος τότε θύμωσε με τον Αντρέα. Ο `Άγιος τότε του πρότεινε να πάνε ξανά μαζί. `Έτσι και έγινε. `Όταν έφτασαν στο βράχο, ο `Άγιος γονάτισε και αφού προσευχήθηκε, χτύπησε με το ραβδί του το βράχο και τότε άρχισε να τρέχει νερό.
Με μεγάλη χαρά ήπιαν, πλύθηκαν και γέμισαν τα βαρέλια τους από το νερό που ανάβλυζε από το βράχο. Το ίδιο έκανε και το τυφλό αγόρι του καπετάνιου. Επιστρέφοντας πίσω στο καράβι το τυφλό παιδί λέει στον πατέρα του: «Πατέρα τα πανιά του καραβιού έχουν μια τρύπα και πρέπει να τη διορθώσουμε». Ο καπετάνιος, μη πιστεύοντας στα μάτια του, ευχαρίστησε με δάκρυα στα μάτια τον Απόστολο Αντρέα και τόσο αυτός όσο και το πλήρωμα του βαφτίστηκαν Χριστιανοί. Αργότερα, ο καπετάνιος του καραβιού, του οποίου το παιδί θεραπεύτηκε, έκτισε ναό αφιερωμένο στον Απόστολο Αντρέα.
Μια πρώτη μαρτυρία έχουμε το 1103μ.Χ από τον Αγγλοσάξωνα προσκυνητή Seawolf, που το αποκαλεί «λιμανάκι του Αποστόλου Αντρέα», ένδειξη ότι η παράδοση για τον Απόστολο Αντρέα ήταν διαδεδομένη από τα Βυζαντινά χρόνια. Παλιοί χάρτες της Κύπρου αναφέρουν το ακρωτήρι με το όνομα «Capo de Santo Andrea.»
Από τα κτίσματα αυτού του πρώτου ναού δε διασώθηκαν ίχνη. Στη θέση τους κτίστηκε, το 15ο αιώνα, ναός με γοτθική επίδραση που βρίσκεται χαμηλά, δίπλα στο κύμα και διασώζεται ως τις μέρες μας. Ο ναός αυτός δεν έχει αναστυλωθεί , θα αναστυλωθεί στη δεύτερη φάση.
Η νεότερη εκκλησία η οποία έχει αναστυλωθεί κτίστηκε το 19ο αιώνα και βρίσκεται δυτικά της πρώτης.
Ιδρυτής και πρώτος οικονόμος του Μοναστηριού ήταν ο παπά Ιωάννης Νικόλα Διάκου από το Ριζοκάρπασο.
Ο Ιωάννης Νικόλα Διάκου μορφώθηκε και στο Ναό της Παναγίας στο Κύκκο και επέστρεψε στο Ριζοκάρπασον για να εκπληρώσει το τάμα του και να ανεγείρει ναό αφιερωμένο στον Απόστολο Αντρέα.
Για να μαζέψει χρήματα για την οικοδόμηση του ναού γύριζε τα χωριά με την εικόνα του Αγίου και έκανε εράνους μέχρι που μάζεψε ένα ικανοποιητικό χρηματικό ποσό.
Τελικά, το 1855 άρχισε η ανέγερση του νέου ναού. Την ίδια χρονιά χειροτονήθηκε ιερέας από τον τότε Αρχιεπίσκοπο Μακάριο Α΄ (1854-1865), ο οποίος έθεσε το όλο έργο της ανέγερσης κάτω από την πνευματική του καθοδήγηση. Πολλοί πιστοί βοήθησαν τον παπά Ιωάννη.
Ένας από αυτούς είναι ο Κωσταντίνος Μαυρομάτης (1831-1903) από τη Σαλαμιού της Πάφου, ο οποίος ζούσε στη Μερσίνα της Μικρά Ασίας και προμήθευε ξυλεία και άλλα υλικά για την ανέγερση του ναού.
Χρησιμοποιήθηκαν επίσης πέτρες από παρακείμενο ναό αφιερωμένο στην «Ακραία Αφροδίτη», γεγονός που σχολιάστηκε αργότερα ως έλλειψη σεβασμού προς τα μνημεία της αρχαιότητας.
Ο Αρχιεπίσκοπος Σωφρόνιος, που διαδέχθηκε τον Μακάριο Ά ,στον Αρχιεπισκοπικό θρόνο τέλεσε την 15η Αυγούστου 1867 τα εγκαίνια του ναού, έτσι από τότε καθιερώθηκε να γιορτάζει τη μέρα εκείνη ο ναός. Την μέρα αυτή λόγω και καλό καιρικών συνθηκών πλήθος κόσμου από όλη τη Κύπρο κατέφθανε και διανυχτέρευε στο Ριζοκάρπασον όπου γινόταν μεγάλη πανήγυρης.
Στη μεγάλη αυλή του μοναστηριού υπήρχαν το Συνοδικό, το Οικονομείο, το μαγειρείο, το αρτοποιείο, οι τραπεζαρίες και οι ξενώνες που φιλοξενούσαν τους χιλιάδες προσκυνητές που έφταναν εκεί για να προσκυνήσουν τον `Άγιο, πριν από την Τουρκική εισβολή, του 1974.
Στη μέση της αυλής βρίσκεται η βρύση του μοναστηριού και η προτομή του κτήτορα, παπά Ιωάννου Οικονόμου.
Το άγιασμα του Αποστόλου Αντρέα αναβλύζει μέχρι σήμερα από τη γη, δίπλα από το μοναστήρι που για χρόνια τώρα παραμένει σκλαβωμένο.
Ο άσβεστος πόθος όλων τον Καρπασιτών για αναστήλωση της Μονής , επιτεύχθηκε μετά από επίπονες ενέργειες της διαχειριστικής επιτροπής του Αποστόλου Ανδρέα. Την 16η Σεπτεμβρίου 2014 υπογράφηκε η συμφωνία για τη πολυπόθητη συντήρηση του Ναού.
Η συντήρηση της Μονής είχε ως υπόβαθρο τη σχετική μελέτη πολυμελούς ομάδας της Αρχιτεκτονικής Σχολής του Πανεπιστημίου Πατρών υπό την εποπτεία των καθηγητών , Νίκου Πολυδωρίδη και Πέτρου Κουφόπουλου. Το έργο θα υλοποιηθεί σε τρεις φάσεις. Το κόστος της πρώτης φάσης εκτιμήθηκε σε € 2.500.000 και χρηματοδοτήθηκε από την Διαχειριστική επιτροπή Αποστόλου Ανδρέα ,την Εκκλησία της Κύπρου και το Τουρκοκυπριακό ίδρυμα διαχείρισης βακουφίων (ΕΒΚΑΦ), ενώ συνέβαλε με 25.000 δολάρια και η USAID (Αμερικανική Υπηρεσία για τη Διεθνή Ανάπτυξη).
Η όλη προσπάθεια αποτελεί μέρος του προγράμματος της Τεχνικής Επιτροπής για την Πολιτισμική Κληρονομιά συμμετείχαν από κοινού Ελληνοκύπριοι και Τουρκοκύπριοι και η όλη προσπάθεια υποστηρίχθηκε από το Αναπτυξιακό Πρόγραμμα των Ηνωμένων Εθνών – Συνεταιρισμός για το Μέλλον (UNDP – PFF )
Η πρώτη φάση ολοκληρώθηκε την 7η Νοεμβρίου 2016 με τους εργολάβους της Δικοινοτικής Επιτροπής για την Πολιτιστική Κληρονομιά να παραδίδουν το Κλειδί της Μονής στο Οικονόμο Πατέρα Ζαχαρία .
Για την ολοκλήρωση της αναστήλωσης συνέβαλαν :
Διαχειριστικής Επιτροπής Απ. Αντρέα,
Δικοινοτική Επιτροπή
Επισκοπή Καρπασίας
Ιδιώτες ή Οικογένειες με παραχώρηση χρηματικών ποσών για την κάλυψη του εκκλησιαστικού εξοπλισμού.
Να ζήσουν οι εορτάζοντες και οι εορτάζουσες
150 ΧΡΟΝΙΑ ΙΕΡΑΣ ΜΟΝΗΣ ΑΠΟΣΤΟΥΛΟΥ ΑΝΔΡΕΑ
Το Μοναστήρι του Αποστόλου Ανδρέα γιορτάζει στις 30 Νοεμβρίου, μέρα κατά την οποία τελείται η πανήγυρης του ναού όμως επειδή κατά την περίοδο αυτή τα παλιά χρόνια οι καιρικές συνθήκες δεν επέτρεπαν την μαζική έλευση πιστών καθιερώθηκε η 15η Αυγούστου μέρα που εγκαινιάστηκε ο ναός το 1867 ως δεύτερη μέρα εορτασμού.
Ο παλαιός ναός οικοδομήθηκε την περίοδο της Φραγκοκρατίας τον 15ο αι., είναι γοτθικού ρυθμού και βρίσκεται τριάμισι μέτρα από το ιερό του καινούργιου ναού, διατηρεί τις πετρόκτιστες σκάλες του μέχρι σήμερα, έχει τετράγωνο σχήμα και η κεντρική του είσοδος βρίσκεται στην νότια πλευρά του ναού και είναι πετρόκτιστη και αψιδόσχημη.
Ο νέος ναός είναι μονόκλιτος με καμαρόσχημη οροφή ενισχυμένη με έξι κτιστές ζώνες, χρονολογείται γύρω στο 19ο αιώνα, χάρη στην επιγραφή που υπάρχει στο ναό και καταγράφει την μέρα των εγκαινίων του,15 Αυγούστου 1867. Το εικονοστάσιο του καινούργιου ναού, είναι επιβλητικό ξυλόγλυπτο και επίχρυσο.
Η λαϊκή παράδοση φέρει τον Απόστολο Ανδρέα να έχει περάσει από τη περιοχή, τον 1ο αι. μ.Χ. Εκεί ο Απόστολος δημιούργησε μια πηγή στο βράχο από όπου άρχισε να αναβλύζει άφθονο νερό το οποίο τρέχει μέχρι σήμερα το γνωστό άγιασμα.
Μαρτυρίες για την ύπαρξη ναού τους περασμένους αιώνες:
1103 μ.Χ. Πρώτη μαρτυρία για την ονομασία του λιμενίσκου που βρίσκεται κοντά στο μοναστήρι, από τον Αγγλοσάξονα προσκυνητή Seawolf, το αποκαλεί «λιμανάκι του Αποστόλου Ανδρέα».
1191 μ.Χ. ο Άγγλος ιερωμένος Benedict of Peterborough, αναφέρει ότι συνελήφθη από το Ριχάρδο το Λεοντόκαρδο σε πολύ καλά οχυρωμένο μοναστήρι, που ονομαζόταν «Ακρωτήριον του Αποστόλου Ανδρέα».
1465 Το ακρωτήρι είναι καταγεγραμμένο σε παλαιούς χάρτες της Κύπρου, ως ακρωτήρι του Αγίου Ανδρέα “Capo de Sando Andrea”, το ίδιο και η εκκλησία επονομαζόμενη ως Άγιος Ανδρέας (“Sando Andrea”).
1738, ο Άγγλος περιηγητής Richard Pococke,γράφει, «φθάσαμε στο ανατολικότερο σημείο του νησιού, που ονομαζόταν από τους παλαιούς Βοός Ουρά. Σήμερα ονομάζεται ακρωτήρι του Αποστόλου Ανδρέα εξαιτίας μοναστηριού σε βράχο στο όνομα του Αποστόλου Ανδρέα, στο οποίο κατοικούν 2-3 μοναχοί».
Η Μονή Αποστόλου Ανδρέα διοικείται από τη Διαχειριστική επιτροπή με βάση το άρθρο 92 του Καταστατικού της Εκκλησίας της Κύπρου από το 1925, το άρθρο αυτό επικυρώθηκε το 1927.
Η Μονή λειτουργεί χάρη στον οικονόμο της παπά Ζαχαρία Γεωργίου , τους ψάλτες Ζαχαρία Παπαζαχαρία και στο προσωπικό της Μονής Μαρούλλα Παπαζαχαρία και Λευτέρη Κοτσιεκκά οι οποίοι συμβάλλουν στη ομαλή λειτουργία της Μονής.
Ιδρυτής του ναού παπά Ιωάννης Νικόλα Διάκου (1827 – 1909)
Ο παπά Ιωάννης Νικόλα Διάκου από το Ριζοκάρπασον θεωρείται ο ιδρυτής και πρώτος οικονόμος του ναού. Ο παπά Ιωάννης άρχισε την ανέγερση του νέου ναού το 1855, με χρήματα που είχε συγκεντρώσει από ζητείες –εράνους, στις περιοδείες του είχε πάντα μαζί του μια παλαιά εικόνα του Αγίου.
Άλλοι γνωστοί Οικονόμοι εκτός από τον παπά Ιωάννη ήταν οι:
Χριστόφορος Κυκκώτης 1910-1915, Ιωσήφ 1916-1926, Παγκράτιος 1926-1927, Κλεόπας 1931, Φώτιος Μαχαιριώτης 1931-1934, Χρύσανθος Μακρυγιάννης 1935-1937, Νικόλας Σανταμάς 1942-1947, Λεόντιος Ιακωβίδης 1948-1962, Κλεόπας Κουρουζίδης 1962, Ζαχαρίας Γεωργίου 1962 μέχρι σήμερα.
Μετά την τουρκική εισβολή του 1974 επιτράπηκε για πρώτη φορά στους εγκλωβισμένους Ριζοκαρπασίτες να επισκεφθούν το μοναστήρι και να εκκλησιαστούν στο ναό, στις 30 Νοεμβρίου 1978.
Ο παπά Ζαχαρίας Γεωργίου, διακονεί με ζήλο, αυταπάρνηση και ευλάβεια κάτω από τις αντίξοες συνθήκες της Τουρκικής Εισβολής όλες τις λειτουργίες και στέκει ακούραστος στυλοβάτης στο πλάι των εγκλωβισμένων αλλά και των εκκλησιών μας αφού φροντίζει να μην λείψει το λάδι από τα καντήλια του Αποστόλου Ανδρέα αλλά και των υπόλοιπων κατεχόμενων εκκλησιών του Ριζοκαρπάσου, τις οποίες επιμελείται και λειτουργεί μόνος του τα τελευταία 44 χρόνια.
Ο παπα-Ζαχαρίας, γεννήθηκε στην Αγία Τριάδα είναι έγγαμος και με την πρεσβυτέρα Μαρούλα Χαζτησωτήρη και έχουν τρία παιδιά. Χειροτονήθηκε Διάκονος για τους ναούς του Ριζοκαρπάσου από το χωροεπίσκοπο Τριμιθούντος Γεώργιο Παυλίδη τον Ιούνιο του1962 και εφημέριος από τον ίδιο το 1965
Από τα πρώτα χρόνια της χειροτονίας του υπηρετούσε στο ναό του Αποστόλου Ανδρέα μαζί με τους υπόλοιπους ιερείς της Κοινότητας. Χειροθετήθηκε ως Οικονόμος από τον Αρχιεπίσκοπο Χρυσόστομο Α΄, το 1999.
Απόστολος Ανδρέας
Ιδιαίτερα αγαπητός και λαοφιλής άγιος ολόκληρης της Κύπρου και ιδιαίτερα της μαρτυρικής χερσονήσου της Καρπασίας είναι ο Απόστολος Ανδρέας. Καταγόταν από τη Βηθσαϊδά της Γαλιλαίας και ήταν αδελφός του Πέτρου. Ακολούθησε πρώτος τον Χριστό , με πίστη και προθυμία , γι αυτό και ονομάστηκε Πρωτόκλητος. Η ζωή του γεμάτη αγάπη για τον Χριστό , ζήλο ένθεο , ιεραποστολικό για τη διάδοση του Ευαγγελίου και στοργή για τους απανταχού Χριστιανούς. Άνθρωπος μ μεγάλη πίστη και ανδρεία πνευματική. Μετά την Ανάληψη του Χριστού ο απόστολος των Ελλήνων , κήρυξε σε διάφορες ελληνικές περιοχές με τελευταίο σταθμό την πόλη της Πάτρας , όπου και εμαρτύρησε. Γι αυτό και τιμάται ως ο πολιούχος άγιος της. Θεωρείται , επίσης, ο ιδρυτής της Εκκλησίας του Βυζαντίου. Μια τοπική παράδοση, αλλά και πλήθος θαυμάτων συνδέει τον Άγιο και με την Κύπρο. Σύμφωνα με την παράδοση αυτή, σε μια περιοδεία του , πέρασε από το ακρωτήρι της Καρπασίας. Εκεί , σήμερα, βρίσκεται το γνωστό μοναστήρι του, το οποίο βρίσκεται υπό Τουρκική Κατοχή και έχει καταστεί σύμβολο αγώνα για επιστροφή και απελευθέρωση της Κύπρου μας. Η Εκκλησία μας εορτάζει τη μνήμη του αποστόλου Ανδρέα στις 30 Νοεμβρίου.
Άγιος Συνέσιος
Ο Άγιος Συνέσιος έζησε τον 5ο αιώνα μ.Χ. είναι γέννημα και θρέμμα του Ριζοκαρπάσου και λάμπρυνε τον Επισκοπικό θρόνο της Καρπασίας με την αγιότητά του. Χρησιμοποιώντας το Λόγο του Θεού, κινήθηκε με φλόγα και χριστιανική σύνεση για την αντιμετώπιση και διάλυση των αιρέσεων , συμπληρώνοντας έτσι το έργο του προκατόχου του Φίλωνος. Η ζωή του υπήρξε αληθινά μια ζωή θυσίας , αγάπης και φιλανθρωπίας. Ήταν φωτεινό παράδειγμα στα λόγια, στη συμπεριφορά , στην πίστη και στην αγάπη. Ακόμη και όταν δε μιλούσε , ενέπνεε και καθοδηγούσε τους Χριστιανούς στην πνευματική ζωή. Ο άγιος, μετά την κοίμησή του, δεν σταμάτησε να ευεργετεί τους πιστούς με τα θαύματά του. Η αγάπη και η ευλάβεια των χριστιανών της Καρπασίας στον άγιο Συνέσιο είναι πολύ μεγάλη. Καρπός αυτής είναι και ο θαυμαστός ναός , τον οποίον ανήγειραν προς τιμή του στην κεντρική πλατεία του Ριζοκαρπάσου, όπου φυλάσσονται τα άγια λείψανά του. Η Εκκλησία μας τιμά τη μνήμη του στις 26 Μαΐου.
Άγιος Σωζόμενος
Ο Άγιος καταγόταν από την Καρπασία και υπολογίζεται ότι έζησε γύρω στο 1100 μ.Χ. από πολύ μικρός μελετούσε προσεκτικά το λόγο του Θεού και προσπαθούσε να τον κάνει βίωμα του. Στην περίοδο της εφηβικής του ηλικίας αγωνίστηκε ιδιαίτερα να κρατήσει την καρδιά του αγνή και καθαρή, έχοντας ως οδηγό του τον Μακαρισμό του Κυρίου « Μακάριοι οι καθαροί τη καρδία, ότι αυτοί τον Θεόν όψονται». Στη συνέχεια ο άγιος κατέφυγε σε σπηλιά , όπου εκεί πέρασε το υπόλοιπο της ζωής του με προσευχή , νηστεία και άσκηση. Μέσα από τον σκληρό αγώνα εναντίον των παθών και των πειρασμών και την υποταγή του στο θέλημα του Θεού , αξιώθηκε να γίνει κατοικητήριο του Αγίου Πνέυματος. Με το φωτεινό του παράδειγμα , την αγάπη του και το θεραπευτικό χάρισμα με το οποίο τον χαρίτωσε ο Θεός , βοήθησε πολλούς πονεμένους και άρρωστους ανθρώπους που κατέφευγαν κοντά του. Μέχρι και σήμερα ο τάφος του είναι « ιατρείον νοσημάτων» και αρκετοί καταφεύγουν εκεί για να θεραπευτούν. Η μνήμη του εορτάζεται στις 20 Νοεμβρίου.
Αγία Φωτεινή
Η Αγία Φωτεινή σύμφωνα με την παράδοση γεννήθηκε στο Ριζοκάρπασον. Από πολύ μικρή αγάπησε τον Χριστό και την Εκκλησία, έτσι ακολούθησε τον ασκητικό βίο. Η Αγία αγωνίστηκε μέχρι το τέλος της ζωής της με προσευχή , εγκράτεια και ολοκληρωτική αφιέρωση στον Νυμφίο Χριστό. Το ασκητήριό της υπάρχει και σήμερα. Βρίσκεται στο χωριό Άγιος Ανδρόνικος. Η αγία Φωτεινή είναι πολύ σεβαστή στην Κύπρο. Τα θαύματά της βοηθούν αρκετό κόσμο. Λέγεται ότι θεραπεύει τα οφθαλμικά νοσήματα. Η Εκκλησία τιμά τη μνήμη της στις 2 Αυγούστου.
Άγιος Θύρσος
Ο Άγιος Θύρσος ή « Άης Θέρισσος» όπως είναι γνωστός, είναι ένας από τους τρείς μεγάλους ιεράρχες της Καρπασίας. Γεννήθηκε και μεγάλωσε στην Καρπασία, από ευσεβής γονείς. Από την παιδική του ηλικία πόθησε την αρετή. Υπηρέτησε ως διάκονος και ιερέας τη γενέτειρά του και αργότερα έγινε επίσκοπος Καρπασίας αναλαμβάνοντας την προστασία του ποιμνίου του. Η δράση του ως επισκόπου υπήρξε αξιόλογη. Όταν έφτασε σε μεγάλη ηλικία , αφού βρήκε τον κατάλληλο διάδοχο , εγκατέλειψε τον επισκοπικό θρόνο και αποσύρθηκε σε μια σπηλιά για να ζήσει ως ασκητής τον υπόλοιπο χρόνο της ζωής του , αφιερώνοντας έτσι τον εαυτό του εξ ολοκλήρου στο Θεό. Η φήμη της αγιότητός του δεν άργησε να απλωθεί σε όλη την περιοχή. Ο άγιος απέθανε και ετάφη δίπλα στη σπηλιά που ασκήτεψε. Αργότερα , κτίστηκε εκεί ναός αφιερωμένος στον άγιο Θύρσο , στον οποίο φυλάσσονται τα ιερά λείψανά του. Το αγίασμα του αγίου , που βρίσκεται δίπλα στο σπήλαιο , θεραπεύει όσους έχουν προβλήματα με τα μάτια τους, καθώς και δερματικά νοσήματα. Η μνήμη του Αγίου Θύρσου τιμάται από την Εκκλησία μας στις 23 Ιουλίου.
Άγιος Θεόπροβος
Ο Άγιος Θεόπροβος έζησε τον 4ο αιώνα μ.Χ. υπήρξε επίσκοπος της Καρπασίας σύγχρονος του Αγίου Φίλωνος , τον οποίο πιθανόν είχε διαδεχθεί στον επισκοπικό θρόνο. Ο άγιος Επιφάνιος, Αρχιεπίσκοπος Κύπρου , αναφέρεται στην αγιότητα του και τον μνημονεύει με το όνομα Θεόπρεπος , το οποίο σημαίνει ό,τι και το Θεολόγος , δηλαδή προφήτης ή εξηγητής του θελήματος του Θεού. Ο άγιος συγκαταριθμείται στο Αγιολόγιο της Εκκλησίς της Κύπρου και εορτάζει μαζί με τον Άγιο Φίλωνα στις 24 Ιανουαρίου.
Άγιος Φίλων
Εξαιρετική εκκλησιαστική προσωπικότητα από τις σημαντικές των πρώτων χριστιανικών χρόνων, είναι ο άγιος Φίλων. Ο άγιος καταγόταν από την Καρπασία και έζησε στα χρόνια του αγίου Επιφανίου, τέλη του 4ου και αρχές 5ου αιώνα μ.Χ. ως κληρικός διακρίθηκε για τη σοφία, τη σύνεση , καθώς επίσης και τον ιεραποστολικό ζήλο του για τον εκχριστιανισμό της ειδωλολατρικής ακόμη Καρπασίας. Ο αρχιεπίσκοπος Κύπρου Επιφάνιος εκτιμώντας την επιτυχία του ιερού του έργου του αγίου , τον χειροτόνησε Επίσκοπο Καρπασίας και η εκλογή του έγινε από αποκάλυψη Θεού. Η δράση του αγίου υπήρξε υποδειγματική. Η ζωή του ήταν ενάρετη και αγία, ζωή που ελκύει, εμπνέει και οδηγεί στον Χριστό. Δίδασκε το ποίμνιό του όχι μονάχα με τα λόγια και το ζωντανό παράδειγμά του, αλλά και με τα θαύματά του. Διακρίθηκε ακόμη και σαν εκκλησιαστικός συγγραφέας. Το σημαντικότερο από τα έργα του είναι το υπόμνημά του στο Άσμα Ασμάτων. Ο άγιος απέθανε και ετάφη στην Καρπασία , πιθανόν στη περιοχή που βρίσκεται σήμερα ο ναός που φέρει το όνομά του. Η Εκκλησία μας τιμά τη μνήμη του στις 24 Ιανουαρίου.